Những cảm xúc tiêu cực như tức giận, sợ hãi và buồn bã là một phần trong trải nghiệm của con người. Chúng nổi tiếng vì gây ra căng thẳng, do đó ta có xu hướng tránh chúng như bệnh dịch.
Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy rằng việc đón nhận những cảm xúc này là rất quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta. Bởi vì cuộc sống rất phức tạp và chắc chắn ta phải đối mặt với những khó khăn. Chìa khóa nằm ở trong việc đón nhận tất cả những trải nghiệm cảm xúc của chúng ta. Để cuối cùng, ta có thể điều chỉnh chúng theo hướng cải thiện cá nhân.
Tại sao ta cần những cảm xúc tiêu cực của mình
Cảm xúc là những phản ứng phức tạp đối với suy nghĩ và môi trường của chúng ta. Chúng liên quan đến nhiều quá trình sinh học và sinh lý bên trong cơ thể ta. Điều đó khiến cảm xúc tiêu cực trở nên hoàn toàn tự nhiên. Hầu hết thời gian, chúng thậm chí còn cần thiết.
1) Chúng hoạt động như tín hiệu
Cảm xúc tiêu cực tồn tại để giữ cho ta an toàn và phản ứng với những trải nghiệm của ta. Loài người sẽ tuyệt chủng từ lâu nếu không có chúng. Chúng ở đó để cảnh báo cho ta về sự bất hòa giữa hệ thống của ta và môi trường xung quanh để ta có thể hành động. Ví dụ:
- Nỗi sợ hãi báo hiệu rằng ta cần chuyển đến một nơi an toàn hơn
- Ghen tị báo hiệu sự so sánh không lành mạnh giữa ta với người khác
- Sự phẫn nộ chỉ ra những ranh giới đã vượt qua hoặc những xung đột không thành lời
2) Chúng làm tăng hiệu quả của ta
Các nhà tâm lý học tiến hóa Paul Andrews và J. Anderson Thomson khẳng định rằng những cảm xúc tiêu cực đã tồn tại bền vững trong nhiều giai đoạn tiến hóa bởi vì chúng mang lại những lợi ích về nhận thức xã hội.
Theo bài báo của họ trên Tạp chí Tâm lý học, ta cần mức độ buồn và sợ hãi vừa phải để đánh giá các tình huống xã hội một cách thực tế. Những cảm xúc này cũng cần thiết để tăng cường sự tập trung và phát hiện những sai lầm – tất cả đều dẫn đến thành công.
3) Chúng tạo ra những trải nghiệm có ý nghĩa
Bằng chứng chứng minh rằng nỗi đau thường là một phần của những trải nghiệm ý nghĩa nhất trong cuộc đời. Các sinh viên trong một nghiên cứu của Đại học Western Illinois năm 2018 đã báo cáo rằng những khó khăn liên quan đến giáo dục và các mối quan hệ của họ mang lại cho họ ý nghĩa to lớn về cuộc đời. Học cách đón nhận những cảm xúc này đã cung cấp cho họ những bài học cần thiết để tiến bộ hơn nữa trong cuộc sống.
4) Chúng trau dồi khả năng phục hồi
Tiếp xúc với những cảm xúc tiêu cực là điều cần thiết để xây dựng các công cụ tinh thần cần thiết để đối phó với khủng hoảng.
Ví dụ, “đào tạo về căng thẳng” bao gồm việc cho mọi người tiếp xúc với các tác nhân kích thích trong khi hướng dẫn họ đối phó với sự tức giận, sợ hãi và lo lắng. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng những phương pháp này có hiệu quả trong việc nuôi dưỡng khả năng phục hồi cảm xúc.
Nghiên cứu đã làm rõ rằng cảm xúc của chúng ta không phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra các rối loạn sức khỏe và bệnh tật. Đúng hơn, chính sự kìm nén cảm xúc kéo dài sẽ biểu hiện thành bệnh tật. Mặt khác, việc thể hiện cảm xúc một cách lành mạnh có những lợi ích đáng kinh ngạc đối với sức khỏe thể chất và tinh thần.
Làm thế nào để biến những cảm xúc tiêu cực thành lợi thế của bạn
Giữa một loạt các cảm xúc không thoải mái, chúng tôi đoán rằng bạn đang cảm thấy lo lắng về tương lai và cảm thấy hối tiếc về những cơ hội đã bỏ lỡ. Và chúng hoàn toàn bình thường và hợp lệ.
May mắn thay, bạn có thể sử dụng những cảm xúc này để tạo lợi thế cho mình. Để sống trọn vẹn hơn và là con người đích thực nhất của mình, trước tiên ta phải đối mặt với nỗi đau chứ không phải kìm nén nó. Đây là cách thực hiện:
1) Chào mừng chúng
Để cho những cảm xúc tiêu cực xâm nhập có thể là một trải nghiệm kỳ lạ đối với hầu hết mọi người. Ý tôi là, ai muốn để nỗi lo lắng, sợ hãi và buồn bã qua đây?
Biết rằng bản chất của chúng là cảm xúc thoáng qua, vì vậy hãy coi chúng như những vị khách tạm thời. Khi chúng ta để bất cứ thứ gì đến, hãy để cho chúng có không gian và quan sát chúng một cách không phán xét. Chúng thường đi lang thang tự do và cuối cùng sẽ rời đi.
2) Đặt tên cho chúng
Khi bạn đã quan sát và chấp nhận những cảm xúc nảy sinh, hãy đặt tên cho chúng.
Dán nhãn cho những cảm xúc đau buồn của chúng ta là một cách để xác thực trải nghiệm bên trong của ta. Việc này cũng có thêm lợi thế là giảm cường độ của những cảm xúc đó. Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc diễn đạt cảm xúc của mình thành lời, hãy sử dụng Bánh xe cảm xúc!
3) Cảm nhận chúng
Ta đã hiểu: Cảm xúc tiêu cực làm ta bị tổn thương. Chúng thậm chí có thể chuyển thành đau đớn và căng thẳng trong cơ thể.
Hầu hết thời gian, việc giải phóng chúng là xác định chính xác nơi căng thẳng đang neo giữ. Bài tập “Quét cơ thể (body scan)” có thể giúp xác định nơi nào trong cơ thể bạn cảm thấy cảm xúc mãnh liệt nhất. Bằng cách thu hút sự chú ý và hít thở vào những khu vực căng thẳng đó, bạn có thể khôi phục lại cảm giác bình tĩnh và cân bằng.
4) Mở rộng lòng trắc ẩn
Hãy tưởng tượng bạn đang đi chơi với một người bạn tốt đang trải qua một khoảng thời gian khó khăn. Bạn sẽ giúp người đó như thế nào? Làm thế nào bạn sẽ cho thấy rằng bạn quan tâm? Bạn sẽ thấy những lời nào giúp an ủi hoặc xoa dịu?
Bây giờ, hãy mở rộng lòng trắc ẩn đó trở lại với chính bạn.
Nghiên cứu của Brené Brown về tình trạng dễ bị tổn thương cho thấy lòng nhân ái với bạn bản thân dẫn đến sự khôn ngoan và lòng dũng cảm. Khi ta chấp nhận bản thân và những cảm xúc mà mình cảm thấy, ngay cả những khoảnh khắc đau khổ nhất cũng được xoa dịu đáng kể.
5) Tận dụng chúng
Lấy những gì bạn đã học được từ những trải nghiệm cảm xúc đó để xây dựng nhận thức về bản thân. Bằng cách hiểu cảm xúc của mình, bạn cải thiện khả năng phán đoán của mình và xác định tốt hơn các cơ hội phát triển.
Ví dụ, cảm thấy lo lắng trước khi phát biểu là điều bình thường. Những người hiểu các triệu chứng của lo lắng biết rằng đó là phản ứng tự nhiên của cơ thể trước một tình huống không quen thuộc. Việc tăng cường adrenaline và nâng cao nhận thức dường như giúp ta chuẩn bị cho những gì phía trước. Với thực hành, bạn có thể tận dụng phản ứng này để có lợi cho mình. Bằng cách đánh giá lại sự lo lắng như sự phấn khích, phản ứng này tạo điều kiện thuận lợi cho hiệu suất của bạn hơn là cố gắng làm suy yếu nó.
Tóm tắt
Không thể tránh khỏi những cảm xúc tiêu cực vì sống là phải trải qua những nghịch cảnh, chông gai. Do đó, hãy tận dụng cảm xúc của chúng ta để lập kế hoạch cho con đường phía trước. Học cách kết bạn với chúng, giải quyết vấn đề với chúng và cùng chúng chinh phục ước mơ của bạn.
Nguồn: https://www.thoughtfull.world/post/the-positives-of-negative-emotions-and-how-to-embrace-them
Vân Anh dịch, biên tập và trình bày
Bản quyền bài viết thuộc về Viện Tâm Lý Học & Truyền Thông. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Nguồn: Viện Tâm Lý Học & Truyền Thông”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Fanpage Viện Tâm Lý Học & Truyền Thông: https://www.facebook.com/InstituteofPsychologyandMedia
