Ngay khi thanh thiếu niên đang mong chờ mùa xuân và mùa hè, đại dịch COVID-19 đã hoãn hoặc hủy bỏ các sự kiện và hạn chế rất nhiều hoạt động yêu thích của họ, bao gồm tiệc tùng, thể thao và dành thời gian gặp gỡ bạn bè. Không có gì lạ khi nhiều thanh thiếu niên đang cảm thấy chán nản, tức giận và buồn chán.
Theo Nilu Rahman, chuyên gia cao cấp về cuộc sống trẻ em của Trung tâm Trẻ em Johns Hopkins, những phản ứng này là bình thường, người đưa ra các gợi ý về cách cha mẹ có thể giúp thanh thiếu niên đối mặt với sự thất vọng vì bị hủy và hoãn và tận dụng tối đa thời gian ở nhà.
Thanh thiếu niên bỏ lỡ các cột mốc quan trọng
Đại dịch COVID-19 đã cướp đi cuộc sống bình thường của nhiều học sinh trung học và thanh thiếu niên khác đang tốt nghiệp trung học phổ thông, chẳng hạn như tốt nghiệp, các hoạt động “tuần học cuối cấp”, việc làm trong mùa hè, các chuyến đi và lễ kỷ niệm.
“Thanh thiếu niên không khỏi cảm thấy đau buồn,” Rahman nói. “Họ đã làm việc chăm chỉ và mong đợi những sự kiện này trong nhiều năm, và giờ họ không được tham dự một buổi dạ hội hay bước lên sân khấu để lấy bằng của mình.”
Theo Rahman, một số mất mát này là những điều cha mẹ không thể sửa chữa. Một số cha mẹ có thể cố gắng mang lại một số hình thức thay thế, nhưng ý định tốt của họ không phải lúc nào cũng thành hiện thực. “Một người mẹ mà tôi biết đã cố gắng tổ chức một buổi dạ hội cho con mình và điều đó đã phản tác dụng, và khiến sự mất mát trở nên tồi tệ hơn,” Rahman nói.
Thay vào đó, thanh thiếu niên được gợi ý hãy hướng tới tương lai sau đại dịch và làm việc với tầm nhìn về một điều gì đó đáng nhớ và thú vị. Câu hỏi có thể hỏi thanh thiếu niên ‘Cuối cùng thì khi con có thể ăn mừng, con muốn nó trông như thế nào?’ Chúng tôi khuyến khích thanh thiếu niên tạo ảnh ghép, bảng tầm nhìn và kế hoạch bằng văn bản để họ có điều gì đó họ có thể mong đợi, ngay cả khi nó khác với những gì họ hình dung ban đầu.”
Rahman nói: “Thanh thiếu niên khi bị chia cắt khỏi các hoạt động bình thường và bị mắc kẹt ở nhà muốn cảm thấy mình sống có mục đích và ý nghĩa.
Dưới đây là một số mẹo để giúp cải thiện thời gian ở nhà của thanh thiếu niên:
Hỗ trợ cấu trúc mới
Rahman cho biết một số cấu trúc có thể làm cho những ngày ở nhà có ý nghĩa hơn đối với thanh thiếu niên.
“Đừng để thanh thiếu niên trì trệ không mục đích từ giờ này sang giờ khác,” cô gợi ý. “Hãy mang lại cho chúng một chiến lược và giúp chúng đạt được thật nhiều thứ có thể trong những ngày này.” Một lịch trình có thể bao gồm thời gian bên ngoài, tập thể dục và tham gia vào các kết nối xã hội trong khi duy trì giãn cách, chẳng hạn như một đêm chơi trò chơi Zoom hoặc FaceTime.
Sử dụng thời gian dùng máy tính/smartphone một cách tích cực
Thanh thiếu niên yêu thích điện thoại và máy tính bảng của chúng và vì đây là thiết bị huyết mạch kết nối thanh thiếu niên và bạn bè của chúng nên đại dịch có thể gây khó khăn cho việc giới hạn thời gian sử dụng thiết bị.
Rahman nói rằng một số phương tiện truyền thông xã hội và thời gian trực tuyến có thể được sử dụng để khởi động và hoàn thành một dự án, có phần khởi đầu, phần giữa và phần cuối, có thể mang lại cho thanh thiếu niên cảm giác đã hoàn thành.
“Thanh thiếu niên có thể bắt đầu câu lạc bộ sách với bạn bè – đọc sách cùng nhau và nói về sách,” Rahman nói. “Họ có thể sử dụng mạng xã hội để thử các thử thách nhảy múa, khiêu vũ, các dự án chụp ảnh và các hoạt động khác, dựa trên sở thích của họ”.
Đặt ra các ranh giới và mang đến các hoạt động mang tính mục đích
“Là cha mẹ, bạn có thể cho con hiểu rằng đại dịch không có nghĩa là chúng có thể giao lưu chơi đùa cho đến khi có thông báo mới từ chính quyền,” Rahman nói. “Đừng ngại giao việc nhà và yêu cầu thanh thiếu niên tham gia vào công việc của gia đình, chẳng hạn như chuẩn bị bữa ăn.
“Và ngay cả khi bạn thúc ép chúng ra ngoài đi dạo hoặc chạy bộ, ban đầu chúng có thể càu nhàu, nhưng hầu hết thanh thiếu niên thực sự đánh giá cao điều đó.”
Thảo luận những sự kiện về COVID-19 và đại dịch
“Thanh thiếu niên có khả năng truy cập Internet tuyệt vời và một số nội dung chúng đọc về coronavirus và đại dịch có thể khiến chúng sợ hãi, ngay cả khi chúng không nói ra như vậy,” Rahman nói. “Cha mẹ nên đảm bảo rằng trẻ em không đi quá sâu vào thế giới thông tin trái chiều và trở nên bối rối hoặc sợ hãi.”
Cô đề nghị có các buổi “kiểm tra định kỳ” hàng tuần, nơi trẻ em và người lớn có thể thảo luận về thông tin coronavirus như một gia đình bằng cách sử dụng các nguồn tin cậy, dựa trên chứng cứ khoa học. Điều này có thể giúp giải tỏa những hiểu lầm và giúp cha mẹ có cơ hội trả lời các câu hỏi của thanh thiếu niên một cách trung thực và rõ ràng.
Nhận ra những lo lắng tiềm ẩn
Thanh thiếu niên có thể hành động một cách xa cách và độc lập, nhưng đằng sau vẻ ngoài đó, chúng có thể ẩn chứa nỗi sợ hãi về cách COVID-19 có thể ảnh hưởng đến chúng hoặc những người chúng yêu thương.
Chúng có thể đặc biệt lo lắng về ông bà hoặc cha mẹ có vấn đề sức khỏe mãn tính hoặc những người làm việc trong các ngành nghề có rủi ro cao, từ chăm sóc sức khỏe và những người ứng cứu tiên phong khác, đến nhân viên tạp hóa và giao hàng. Đặt những câu hỏi mở về mối quan tâm của thanh thiếu niên có thể giúp chúng có cơ hội bày tỏ nỗi sợ hãi của mình.
Thanh thiếu niên cảm thấy được trao quyền nhiều hơn khi hiểu rằng hành động của bản thân quan trọng. Khen ngợi thanh thiếu niên về các hành vi như rửa tay, đeo khẩu trang và thận trọng trong các tương tác xã hội cho thấy các em có thể góp phần bảo vệ sức khỏe của chính mình và của những người xung quanh.
Theo dõi sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên
Rahman nói: Cha mẹ nên theo dõi sức khỏe tinh thần của thanh thiếu niên. Cô lưu ý rằng trong công việc với những thanh thiếu niên đang phải đối mặt với bệnh mãn tính, nỗi sợ hãi trước những điều chưa biết là phần khó khăn nhất trong trải nghiệm đó. Cô lưu ý rằng đại dịch COVID-19 đã mang lại một chút nỗi sợ hãi trong cuộc sống của mọi người.
Cô nói: “Các bậc cha mẹ hiểu rõ con mình nhất, vì vậy nếu có điều gì đó không ổn ở con cái họ, họ nên tin vào bản năng của mình và tìm hiểu xem điều gì đang xảy ra, đặc biệt nếu đứa trẻ có tiền sử trầm cảm hoặc lo lắng.” Cụ thể, cô khuyến nghị các bậc cha mẹ nên chú ý đến:
- Sự thay đổi giấc ngủ, chẳng hạn như ngủ nhiều hơn hoặc mất ngủ
- Ăn nhiều hơn hay ít đi
- Dấu hiệu tự làm hại bản thân, lạm dụng chất kích thích hoặc các thực hiện hành vi rủi ro nhiều hơn bình thường
- Than phiền về những cơn đau nhức cơ thể không phải do vấn đề thể chất
- Tự cô lập nhiều hơn bình thường (ví dụ: ăn tối một mình trong phòng riêng)
- Không tham gia các hoạt động thường mang lại niềm vui cho chúng
Khi cha mẹ ghi nhận những thay đổi về hành vi như những thay đổi này, việc gọi cho bác sĩ gia đình, nhà tâm lý hay chuyên gia sức khỏe tâm thần có thể hữu ích.
Vân Anh dịch, biên tập và trình bày
Bản quyền bài viết thuộc về Viện Tâm Lý Học & Truyền Thông. Khi chia sẻ, cần phải trích dẫn nguồn đầy đủ tên tác giả và nguồn là “Nguồn: Viện Tâm Lý Học & Truyền Thông”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Fanpage Viện Tâm Lý Học & Truyền Thông: https://www.facebook.com/InstituteofPsychologyandMedia
